Av Tüfekleri Hakkında

Av tüfeği, avcılıkta kullanılan tüfeklere verilen genel ad. Ancak Türkiye'de yürürlükte olan yasalar gereği yivli av tüfeklerinin satın alınması bulundurulması ve taşınması oldukça zor koşullara dayandığından olsa gerek ki uzun zamandan beri av tüfeği kavramı "yivsiz av tüfekleri" için kullanılmaktadır ancak gerçekte yivli tüfekler de birer av tüfeği kavramına dahildir.

TARİHÇE ;

Ateşli silahların 13. yüzyılda kullanılmaya başlaması öncelikle askeri alanda oldu. Sıradan vatandaşlarca sahip olunması mümkün olmayan ateşli silahlar yaygınlaştıkça avcılık içinde kullanılmaya başlandı. Ancak 17. yüzyıla kadar ateşli silahlar ok ve yayın avcılıktaki yerine yaklaşamadı. 1840 ila 1850 yılları arasında namludan doldurulan tüfekler yerine arkadan doldurulan tüfekler yaygınlaşmaya başladı. Sanayi devriminin doğal bir sonucu olarak av tüfekleri de daha çok ve daha ucuz üretilmeye başlanınca, toplum tarafından daha kolay elde edilir hale geldi. Avcılığın bir spor olarak kabul görmeye başlaması da bu dönemle paraleldir. 1875'te İngiliz Anson ile Deeley tarafından şimdiki modellere en yakın yivsiz av tüfeği icat edildi. İngilizler tarafından sömürge topraklarında av partilerinin yayılması bundan sonra hız kazandı. 20. yüzyıla henüz girerken Browning, Remington, Winchester vs. firmalar yivsiz av tüfekleri üretmeye başlamıştı. I. Dünya Savaşı'ndan itibaren günümüzde kullanılan yivsiz tüfeklerden 6 ila 10 arasında fişek alabilen pompalı tüfekler askeriyenin envanterine girdi. Halen av tüfeği olarak üretilmiş ve pazarlanmış tüfekler, dünyada pek çok ordunun silah envanterinde bulunmaktadır.

ÖZELLİKLERİ;

Av tüfekleri; piyade tüfeklerinden farklı olarak birbirine bitişik iki namlu, nadiren de tek namluludur. Yivsiz av tüfeğinde, piyade tüfeğinde kullanılan mermi çekirdekleri yerine, av fişeği olarak tabir edilen ve çeşitli özelliklere sahip kovanlı mermiler kullanılır. (Saçma, dokuzluk, dom dom kurşunu vs) Basit modelleri olduğu kadar, son derece modern ve fişek kapasiteleri yüksek olan çeşitli tiplerde av tüfekleri üretilmektedir. Etkili menzil 20-90 m arasındadır. Kalibre (gauge), geleneksel olarak 1 libre kurşundan tüfek için kaç misket mermi yapılabileceği ile belirlenir. Örneğin, en popüler 12 kalibre tüfeklerin çapı, 37.8gr ağırlığında bir kurşun misketin çapı olan 18.2mm'dir. Benzer şekilde, 20 gauge bir tüfeğin çapı 22.7gr ağırlığında bir kurşun misketin çapı olan 16.8mm'dir. Kalibre sayısı nümerik olarak büyüdükçe tüfeğin çapı küçülür:

R(n) = \left(\frac{6 \times 453.59237~\mathrm{gr}}{11.352~\mathrm{gr/cm}^3 \times n \times \pi}\right)^{1/3} = 42.416~\mathrm{mm} \times \frac{1}{\sqrt[3]{n}}

Yivli av tüfekleri daha yüksek tesirli olduğundan kullanılması da farklı prosedürler gerektirir. Yivli av tüfeklerinin, piyade tüfeklerinden kabaca farkı, av tüfeklerinin otomatik veya makineli olmamasıdır.

Av tüfekleri yivli ve yivsiz olmak üzere iki kategoriye ayrılırlar.

Tek Kırma

Çifte Kırma

Superpoze

Pompalı

Yarı Otomatik

Lever Action

Namlu ;

Av tüfeklerinin namlu uzunluğu yasal sınırlara göre en kısa boyut olarak 45,7 cm dir.Genel olarak av tüfleklerinin namlu uzunlukları 47 cm , 51 cm ,56 cm ,61 cm ,71 cm ,65 cm , 76 cm olarak üretilmektedir.

Kısa namlu ile Uzun namlu arasında ne farklr vardır? Kısa Namlu mu daha iyidir yoksa uzun namlu mu? yivsiz av tüfeğinde namlu uzun olunca mermi tek kurşun uzağa gider mi?

Öncelikle yivsiz av tüfeklerinde namlunun uzun olması menzili uzatmaz.Bilinenin tam aksine uzun namlulu yivsiz av tüfekleri tek kurşun domuz mermisi atıldığında sürtünme ve sıkışma daha fazla olduğundan dolayı menzili kısa namluya göre kıyas edildiğinde daha kısadır veya tahrip gücü daha düşüktür diyebiliriz.

Av Camiyasında kulaktan dolma kara düzen bilgiler doğrultusunda yivsiz av tüfekleri yivli bav tüfekleri gibi düşünülerek tüfek namlusunun uzunluğu av kurşununa daha fazla menzil kazandırıldığı düşünülmektedir.Bu düşünce çok yanlış olup ciddi hatalara ve kazalara sebebiyet vermektedir.

Av tüfeklerinde Namlu İle ilgili bilgiler çok ciddi ve kapsamlıdır.Namluda ki temel prensip bir kez öğrenildiğinde tüfek seçimi namlu uzunluk seçimi ve yapılacak avdaki fişek seçimi çok daha kolay ve doğru olacaktır.

Kalibrasyonu yapılmış Tse standartlarına göre imal edilmiş basınç testlerine sokulmuş salgısı yüzey hassasiyeti sertliği ölçülmüş bir namlu ile üretilmiş av tüfeğinde namlu yarılması patlaması açılması gibi unsurlar söz konusu değildir.Bu standartlarda yapılmış bir namlu kullanım hatası dışında zarar görmesi çok düşük bir ihtimaldir.

Yapılacak avın cinsine göre namlu seçimi ve namlu uc darlığı yani şoklu veya şoksuz slug (kaval) namlu olarak tercih edilmelidir. yüksek performanslı minumum hatalı bir av veya atış yapılmak isteniyorsa icra edilecek işin nevine göre tercih esastır.

Örneğin ;tek kurşun atışı yapılacak veya domuz avında kullanılacak bir av tüfeğinin namlusu 47-51-61 cm aralığında ve namlu uc darlığı şoksuz slug kaval olmalıdır.

Buradaki namlu etkisi ise namlu kısa olduğu için kurşun namludan daha erken çıkar namlu ucunda şok olmadığı için sıkışmadan daralmadan rahat çıkar.Bu çıkış esnasında kurşun sahip olduğu menzilden çok kaybı olmadan hedefe ulaşır.Burada esas olan av kuşunun kendi sahip olduğu menzildir.

Genel Manada söylemek gerekirse domuz avlarında ve tek kurşun hedef atışlarında kısa namlulu av tüfekleri tercih edilmelidir.